قاتل خاموش در کمین است
دکتر ابوالقاسم لعلی
متخصص طب اورژانس و رییس اورژانس بابل:
با فرا رسیدن فصل سرما متأسفانه شاهد گزارشات زیادی از ده ها مسمومیت منجر به مرگ با مونوکسيدکربن (گازگرفتگی) در سراسر کشور هستیم که امروز نیز متاسفانه یکی از همشهریان گرانقدرمان به این علت از میان ما رفت. مرگ های قابل پیشگیری اما دلخراشی که گاها تمام اعضای یک خانواده را به کام مرگ می فرستد.
برای پیشگیری از حوادث ناگوار مشابه در فصل سرما، آشنایی با این خطر و رعایت نکات ایمنی در این زمینه ضروری است.
تفاوت گاز دی اکسید کربن و مونوکسید کربن:
دی اکسید کربن (CO2):
گازی سمی نیست ولی اگر جایگزین هوای اطراف شود خاصیت خفه کنندگی دارد، بی رنگ، بی بو و سنگین تر از هواست، در آتش نشانی به عنوان خاموش کننده استفاده می شود؛ از احتراق کامل به دست می آید زمانی که اکسیژن کافی به شعله برسد، رنگ شعله آبیست و CO2 تولید میشود.
مونوکسید کربن (CO):
گازی بسیار سمی است، بدون بو، بدون رنگ و از هوا سبک تر است. اگر بین 12 تا 74 درصد محیط را پر کند قابلیت اشتعال و انفجار نیز دارد؛ زمانی که اکسیژن کمتر از حد نیاز شعله باشد رنگ شعله زرد میشود و CO تولید میشود که در اصطلاح ناقص سوزی اتفاق افتاده است.
علائم مسمومیت با منواکسید کربن می‌تواند طیف وسیعی از علائم را شامل شود که در بیماری‌های مختلفی دیده میشود. متاسفانه بسیاری از این علائم شبیه به علائم سرماخوردگی است و اکثر افراد فکر می‌کنند به دلیل سردی هوا دچار سرماخوردگی شده‌اند؛ سعی در خوابیدن می‌کنند.ابتلای تمام افراد خانواده به علایمی شبیه به آنفلوآنزا، بروز مسمومیت در افراد را نشان می‌دهد.
۱- سردرد
۲- ضعف جسمانی
۳- سرگیجه و بی‌قراری
۴- تهوع و استفراغ
۵- خمیازه كشیدن بیش از حد
۶- كاهش دید از علایم عمومی مسمومیت‌ها هستند.
۷- حالت خواب آلودگی شدید، كسلی، خستگی و كاهش قدرت عضلانی از جمله علایم اولیه مسمومیت در افراد به شمار می‌روند. چنانچه افراد در این مرحله متوجه چنین علایمی شدند، با خارج شدن از فضای آلوده می‌توانند از پیشرفت مسمومیت پیشگیری كنند.
علائم مراحل پایانی و نزدیک به مرگ
كبودی دست، دور لب‌ها و نوك انگشتان از علایم پایانی مسمومیت با گاز CO به شمار می‌روند كه در نهایت فرد دچار تنگی نفس شده و فوت می‌كند.
گروه‌های در معرض خطر
تمامی افراد در معرض خطر قرار دارند ولی كودكان، زنان باردار و سالمندان جزو گروه آسیب‌پذیر و در معرض خطر بیشتری با منواكسید كربن هستند و علایم مسمومیت در آنها سریع و با شدت بیشتری ایجاد میشود. همچنین غلظت گاز منواكسید كربن در فضای اتاق در ایجاد مسمومیت بسیار موثر است.
چگونگی برخورد با افراد مسموم شده با گاز منواکسید کربن
۱- فرد مسموم را از محیط آلوده به هوای آزاد منتقل کنید.
۲- یقه پیراهن و كمربند و لباس‌های تنگ افراد مسموم را باز کنید.
۳- درصورت امکان اكسیژن دهی به فرد مسموم شده
۴- باز نگه داشتن راه‌های هوایی و تماس با اورژانس ۱۱۵ در مراحل بعدی درمانی باید مورد توجه قرار گیرد.
به یاد داشته باشید که خارج كردن افراد مصدوم از محیط آلوده و قرار گرفتن در محیط باز از مهمترین اقدامات پیشگیرانه محسوب میشود.
روابط عمومی اورژانس بابل
